Phí lưu ký chứng khoán là khoản chi phí cơ bản mà nhà đầu tư phải trả cho Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSDC) để quản lý và bảo quản tài sản chứng khoán, theo quy định tại Thông tư 127/2018/TT-BTC của Bộ Tài chính.
Mục đích độc nhất của loại phí này là xác nhận và bảo vệ quyền sở hữu hợp pháp của nhà đầu tư đối với chứng khoán đã được phi vật chất hóa, đảm bảo an toàn cho tài sản trong hệ thống lưu ký tập trung của thị trường.
Cơ chế tính phí có đặc điểm riêng biệt: phí được xác định hàng ngày dựa trên tổng giá trị thị trường của danh mục sở hữu nhưng lại được các công ty chứng khoán (thành viên lưu ký) thu hộ và nộp lại cho VSDC theo chu kỳ hàng tháng.
1. Phí Lưu Ký Chứng Khoán Là Gì?
Ảnh trên: Phí Lưu Ký Chứng Khoán
Phí lưu ký chứng khoán là một khoản phí bắt buộc mà nhà đầu tư phải trả cho Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSDC) cho việc ghi nhận, xác thực quyền sở hữu và bảo quản an toàn tài sản chứng khoán trên hệ thống. Theo quy định của Bộ Tài chính, khoản phí này được các công ty chứng khoán nơi nhà đầu tư mở tài khoản thu hộ và nộp lại cho VSDC.
Phí lưu ký (Depository Fee) áp dụng cho các loại chứng khoán đã được đăng ký tập trung tại VSDC, bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ và các loại chứng khoán khác được niêm yết trên sàn giao dịch. Việc thu phí này đảm bảo hệ thống lưu ký hoạt động ổn định, minh bạch và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người sở hữu chứng khoán.
2. Vai Trò Của Phí Lưu Ký Chứng Khoán là gì?
Phí lưu ký chứng khoán đóng vai trò cốt lõi trong việc duy trì sự vận hành an toàn và hiệu quả của thị trường chứng khoán. Vai trò của loại phí này được thể hiện qua các chức năng cụ thể do Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSDC) thực hiện.
– Xác nhận và Bảo vệ Quyền Sở hữu: Chức năng chính của phí lưu ký là tài trợ cho hoạt động ghi nhận và xác nhận quyền sở hữu hợp pháp của nhà đầu tư đối với tài sản chứng khoán. Thay vì nắm giữ chứng chỉ vật chất, thông tin sở hữu của nhà đầu tư được ghi nhận dưới dạng bút toán ghi sổ trên hệ thống của VSDC, giúp ngăn ngừa rủi ro mất mát, hư hỏng hoặc làm giả.
– Quản lý và Bảo quản Tập trung: Phí lưu ký đảm bảo kinh phí cho việc quản lý tập trung toàn bộ chứng khoán đã đăng ký trên thị trường. Hệ thống này giúp các giao dịch như mua, bán, chuyển nhượng, thực hiện quyền (nhận cổ tức, mua cổ phiếu phát hành thêm) diễn ra một cách chính xác, nhanh chóng và đồng bộ.
– Tăng cường Tính Minh bạch và An toàn: Việc thu phí giúp duy trì một hệ thống công nghệ thông tin hiện đại và an toàn, giám sát chặt chẽ hoạt động lưu ký chứng khoán. Theo VSDC, điều này góp phần tăng cường tính minh bạch, giảm thiểu tranh chấp và bảo vệ nhà đầu tư khỏi các rủi ro hệ thống.
Sự tồn tại của phí lưu ký là một yếu tố cần thiết, đảm bảo cho cơ sở hạ tầng của thị trường chứng khoán hoạt động một cách chuyên nghiệp và đáng tin cậy.
Ảnh trên: Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSDC)
3. Cách Tính Phí Lưu Ký Chứng Khoán Theo Quy Định?
Cách tính phí lưu ký chứng khoán được quy định rõ ràng và áp dụng thống nhất trên toàn thị trường, dựa trên các văn bản pháp luật do Bộ Tài chính ban hành.
Công thức tính phí lưu ký chứng khoán là gì?
Phí lưu ký chứng khoán hàng tháng được tính dựa trên giá trị trung bình của danh mục chứng khoán nhà đầu tư nắm giữ trong tháng nhân với mức phí suất quy định. Công thức cụ thể được áp dụng bởi Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSDC).
Công thức tính phí như sau:
Phí lưu ký tháng = i=1∑n(MiPi×Si)×mức phí suất
Trong đó:
– Pi: Giá tham chiếu của mã chứng khoán i tại ngày tính phí.
– Si: Số dư chứng khoán i tại cuối ngày tính phí.
– Mi: Số ngày thực tế của tháng tính phí.
– n: Tổng số ngày trong tháng tính phí.
Các bước tính phí lưu ký chứng khoán diễn ra như thế nào?
Để tính phí lưu ký chứng khoán, công ty chứng khoán sẽ thực hiện một quy trình gồm ba bước chính vào cuối mỗi tháng dựa trên dữ liệu hệ thống. Quy trình này đảm bảo tính chính xác và tuân thủ quy định của VSDC.
- Xác định giá trị danh mục hàng ngày: Hệ thống sẽ ghi nhận giá trị của từng mã chứng khoán trong danh mục của nhà đầu tư vào cuối mỗi ngày giao dịch, dựa trên giá tham chiếu và số lượng cổ phiếu sở hữu.
- Tính toán giá trị bình quân tháng: Giá trị danh mục trung bình trong tháng được tính bằng cách lấy tổng giá trị danh mục của tất cả các ngày trong tháng chia cho tổng số ngày của tháng đó.
- Áp dụng mức phí suất và thu phí: Công ty chứng khoán áp dụng mức phí suất theo quy định của VSDC (ví dụ: 0,27 đồng/cổ phiếu/tháng đối với cổ phiếu) vào giá trị bình quân đã tính để xác định số phí phải nộp.
Số tiền này sau đó sẽ được tự động khấu trừ từ tài khoản giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư.
4. Biểu Phí Lưu Ký Chứng Khoán Cập Nhật?
Biểu phí lưu ký chứng khoán được áp dụng thống nhất theo quy định của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSDC). Các công ty chứng khoán là đơn vị thu hộ và có thể áp dụng các chính sách cạnh tranh khác nhau nhưng không được vượt mức trần quy định.
Mức phí lưu ký chứng khoán theo quy định của VSDC là bao nhiêu?
Ảnh trên: Mức phí lưu ký chứng khoán
Mức phí lưu ký chứng khoán do VSDC quy định là 0,27 đồng/cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm/tháng. (Theo Thông tư 127/2018/TT-BTC). Đối với trái phiếu, mức phí là 0,18 đồng/trái phiếu/tháng.
Đây là mức phí chuẩn mà các công ty chứng khoán thu hộ từ nhà đầu tư để nộp lại cho VSDC. Dựa trên mức phí này, các công ty chứng khoán có thể xây dựng biểu phí riêng của mình.
Biểu phí lưu ký chứng khoán tại VPS là bao nhiêu?
Công ty Cổ phần Chứng khoán VPS áp dụng mức phí lưu ký là 0,27 đồng/cổ phiếu/tháng đối với cổ phiếu và chứng chỉ quỹ. (Theo biểu phí của VPS, 2024). Mức phí này tuân thủ đúng theo quy định của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam.
Đối với các loại chứng khoán khác như trái phiếu, VPS cũng áp dụng mức phí theo quy định chung của thị trường. Phí sẽ được tính và thu vào ngày làm việc cuối cùng của tháng.
Ảnh trên: Biểu phí lưu ký chứng khoán tại VPS
Biểu phí lưu ký chứng khoán tại SSI là bao nhiêu?
Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI thu phí lưu ký chứng khoán với mức 0,27 đồng/cổ phiếu/tháng cho cổ phiếu, chứng chỉ quỹ và chứng quyền. (Theo biểu phí của SSI, 2024). Đây là mức phí tiêu chuẩn được áp dụng trên toàn hệ thống.
SSI thực hiện việc tính toán và thu phí lưu ký một cách tự động vào cuối mỗi tháng, đảm bảo tính minh bạch và chính xác cho nhà đầu tư.
Biểu phí lưu ký chứng khoán tại TCBS là bao nhiêu?
Công ty Cổ phần Chứng khoán Kỹ thương (TCBS) hiện đang áp dụng chính sách miễn phí lưu ký chứng khoán cho khách hàng. (Theo biểu phí của TCBS, 2024). Đây là một chính sách cạnh tranh nhằm thu hút nhà đầu tư.
Phần chi phí lưu ký phải nộp cho VSDC sẽ do TCBS thay mặt khách hàng thanh toán. Chính sách này giúp nhà đầu tư tiết kiệm một phần chi phí trong quá trình nắm giữ tài sản.
Việc hiểu rõ các khoản phí là bước đầu tiên để tối ưu hóa hiệu quả đầu tư. Tuy nhiên, đối với nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là người mới, việc xây dựng một chiến lược đầu tư bài bản và quản lý danh mục hiệu quả còn quan trọng hơn rất nhiều. Nếu bạn đang tìm kiếm một lộ trình đầu tư rõ ràng hoặc cần một người đồng hành giàu kinh nghiệm, việc tìm đến một dịch vụ tư vấn đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là một quyết định sáng suốt. CASIN, với vai trò là nhà tư vấn đầu tư cá nhân, tập trung vào việc bảo vệ vốn và tạo ra lợi nhuận bền vững cho khách hàng. Thay vì chỉ tập trung vào các giao dịch ngắn hạn như môi giới truyền thống, CASIN xây dựng chiến lược cá nhân hóa và đồng hành cùng bạn trong dài hạn, mang lại sự an tâm và tăng trưởng tài sản một cách ổn định.
Ảnh trên: Dịch Vụ Tư Vấn Và Đầu Tư Chứng Khoán CASIN
5. Quy Định Về Việc Thu Phí Lưu Ký Chứng Khoán?
Các quy định liên quan đến việc thu và nộp phí lưu ký chứng khoán được ban hành bởi các cơ quan quản lý nhà nước nhằm đảm bảo tính thống nhất và minh bạch trên toàn thị trường.
Nhà đầu tư không giao dịch có cần nộp phí lưu ký không?
Nhà đầu tư vẫn phải nộp phí lưu ký chứng khoán cho số lượng chứng khoán đang sở hữu, ngay cả khi không phát sinh bất kỳ giao dịch mua bán nào trong tháng. (Theo quy định của VSDC, 2023).
Bản chất của phí lưu ký là phí quản lý và bảo quản tài sản. Do đó, chỉ cần nhà đầu tư còn nắm giữ chứng khoán trong tài khoản, nghĩa vụ nộp phí vẫn phát sinh, vì VSDC vẫn đang thực hiện nghiệp vụ bảo quản và xác nhận quyền sở hữu cho tài sản đó.
Khi nào nhà đầu tư phải nộp phí lưu ký chứng khoán?
Phí lưu ký chứng khoán được các công ty chứng khoán tổng hợp và khấu trừ vào tài khoản của nhà đầu tư theo định kỳ hàng tháng. Thông thường, việc thu phí sẽ diễn ra vào ngày làm việc cuối cùng của tháng hoặc vài ngày đầu tiên của tháng kế tiếp.
Số tiền phí được tính dựa trên số dư chứng khoán bình quân của cả tháng đó. Nhà đầu tư cần đảm bảo có đủ số dư tiền mặt trong tài khoản để công ty chứng khoán thực hiện khấu trừ phí theo quy định.
6. So Sánh Phí Lưu Ký và Các Loại Phí Giao Dịch Khác?
Trên thị trường chứng khoán, nhà đầu tư phải trả nhiều loại phí khác nhau. Việc phân biệt rõ ràng giữa phí lưu ký và các loại phí khác giúp nhà đầu tư quản lý chi phí hiệu quả hơn.
Phí lưu ký khác phí giao dịch như thế nào?
Ảnh trên: Phí Giao Dịch Chứng Khoán
Phí lưu ký là chi phí tĩnh cho việc nắm giữ tài sản, trong khi phí giao dịch là chi phí động chỉ phát sinh khi nhà đầu tư thực hiện lệnh mua hoặc bán chứng khoán. Đây là điểm khác biệt cơ bản nhất giữa hai loại phí.
– Phí Lưu Ký: Tính theo tháng, dựa trên giá trị danh mục nắm giữ. Không giao dịch vẫn mất phí.
– Phí Giao Dịch: Tính theo phần trăm (%) trên giá trị mỗi lần giao dịch. Không giao dịch thì không mất phí.
Phí lưu ký có phải là thuế thu nhập cá nhân không?
Phí lưu ký chứng khoán hoàn toàn không phải là thuế thu nhập cá nhân (TNCN) từ chuyển nhượng chứng khoán. Hai khoản này có bản chất và cách thu khác nhau.
– Phí Lưu Ký: Là phí dịch vụ trả cho VSDC.
– Thuế TNCN: Là nghĩa vụ nộp cho ngân sách nhà nước, được tính bằng 0,1% trên giá trị bán chứng khoán mỗi lần giao dịch (Theo Luật Thuế TNCN).
Nhà đầu tư cần phân biệt rõ để thực hiện đúng nghĩa vụ tài chính của mình khi tham gia thị trường.
Ảnh trên: Thuế Thu Nhập Cá Nhân
7. Câu Hỏi Thường Gặp về Phí Lưu Ký Chứng Khoán (FAQ)
- Phí lưu ký chứng khoán 1 tháng là bao nhiêu?
Mức phí lưu ký là 0,27 đồng/cổ phiếu/tháng (VSDC). Tổng phí phụ thuộc vào số lượng và loại chứng khoán bạn nắm giữ trong danh mục.
- Không giao dịch có mất phí lưu ký chứng khoán không?
Nhà đầu tư vẫn phải trả phí lưu ký cho số chứng khoán đang sở hữu, ngay cả khi không có giao dịch nào phát sinh trong kỳ (VSDC, 2023).
- Phí lưu ký chứng khoán VSD là gì?
Đây chính là phí lưu ký chứng khoán, do Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (trước đây là VSD, nay là VSDC) quy định và thu qua các công ty chứng khoán.
- Khi nào nhà đầu tư phải trả phí lưu ký?
Phí lưu ký được công ty chứng khoán tự động khấu trừ vào tài khoản của nhà đầu tư theo định kỳ hàng tháng, thường là vào ngày làm việc cuối cùng.
- Công ty chứng khoán nào miễn phí lưu ký?
Một số công ty chứng khoán như TCBS có chính sách miễn phí lưu ký cho khách hàng như một chiến lược cạnh tranh (TCBS, 2024).
Ảnh trên: Một số công ty chứng khoán như TCBS có chính sách miễn phí lưu ký cho khách hàng
- Làm thế nào để giảm phí lưu ký chứng khoán?
Phí lưu ký là chi phí cố định theo quy định. Cách duy nhất để giảm phí là tối ưu hóa danh mục, không nắm giữ các cổ phiếu không hiệu quả trong thời gian dài.
- Bán hết cổ phiếu có phải trả phí lưu ký không?
Phí lưu ký của tháng sẽ được tính trên số dư bình quân. Nếu bạn bán hết cổ phiếu vào đầu tháng, phí phải trả cho tháng đó sẽ rất thấp hoặc không đáng kể.
- Phí lưu ký chứng khoán phái sinh được tính như thế nào?
Chứng khoán phái sinh có cách tính phí quản lý vị thế riêng, không gọi là phí lưu ký. Mức phí này do VSDC quy định và khác với chứng khoán cơ sở.
- Tại sao các công ty chứng khoán thu phí lưu ký khác nhau?
Mức phí nộp cho VSDC là như nhau. Tuy nhiên, một số công ty có thể miễn hoặc giảm phí này cho khách hàng như một phần của chính sách thu hút người dùng.
- Xem chi tiết phí lưu ký đã nộp ở đâu?
Nhà đầu tư có thể xem chi tiết các khoản phí, bao gồm phí lưu ký, trong sao kê tài khoản hàng tháng do công ty chứng khoán cung cấp.
Ảnh trên: Nhà đầu tư có thể xem chi tiết các khoản phí, bao gồm phí lưu ký, trong sao kê tài khoản hàng tháng do công ty chứng khoán cung cấp.
8. Kết Luận
Phí lưu ký chứng khoán là một thành phần chi phí không thể thiếu, đóng vai trò nền tảng cho sự an toàn và minh bạch của toàn bộ thị trường. Việc hiểu rõ bản chất, cách tính và các quy định liên quan đến loại phí này giúp nhà đầu tư chủ động hơn trong việc quản lý tài sản và tối ưu hóa chi phí đầu tư. Mặc dù là một khoản phí nhỏ, việc nhận thức đầy đủ về nó phản ánh sự nghiêm túc và chuyên nghiệp của một nhà đầu tư trên hành trình tích lũy tài sản bền vững.