Phí giao dịch chứng khoán là khoản chi phí bắt buộc mà nhà đầu tư phải trả cho công ty chứng khoán và cơ quan quản lý khi thực hiện mua hoặc bán chứng khoán trên thị trường. Các loại phí này được quy định bởi Bộ Tài chính và có sự khác biệt về biểu phí giữa các công ty.
Phí giao dịch chứng khoán về cơ bản bao gồm ba thành phần chính: phí giao dịch trả cho công ty chứng khoán, thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng chứng khoán và phí dịch vụ của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSDC).
Một đặc điểm nổi bật của thị trường hiện nay là sự cạnh tranh gay gắt, dẫn đến việc nhiều công ty chứng khoán áp dụng chính sách miễn phí giao dịch (zero fee) có điều kiện để thu hút nhà đầu tư mới (Theo Báo cáo Ngành Chứng khoán, 2024).
Ngoài các chi phí phổ biến, nhà đầu tư còn có thể chịu các khoản thuế ít gặp hơn như thuế 5% trên cổ tức bằng tiền mặt, một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến lợi nhuận thực nhận từ danh mục đầu tư dài hạn (Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân).
1. Phí Giao Dịch Chứng Khoán là gì?
Ảnh trên: Phí Giao Dịch Chứng Khoán
Phí giao dịch chứng khoán là tổng hợp các khoản phí và thuế mà nhà đầu tư phải chi trả khi thực hiện một lệnh mua hoặc bán chứng khoán thành công trên thị trường. Theo quy định tại Thông tư 102/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, đây là khoản chi phí bắt buộc, đảm bảo hoạt động vận hành của thị trường và các bên liên quan.
Mức phí này không cố định mà phụ thuộc vào chính sách của từng công ty chứng khoán và tổng giá trị của mỗi giao dịch. Việc hiểu rõ cơ cấu các loại phí giúp nhà đầu tư tối ưu hóa chi phí và tính toán chính xác hơn lợi nhuận tiềm năng.
2. Các Loại Phí Giao Dịch Chứng Khoán Phổ Biến Nhất Hiện Nay?
Hiện nay, nhà đầu tư cần thanh toán 3 loại phí và thuế chính khi giao dịch chứng khoán. Mỗi loại phí có mục đích và cách tính riêng, được quy định bởi cả công ty chứng khoán và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
2.1. Phí Giao Dịch (Phí Môi Giới Chứng Khoán)
Đây là khoản phí nhà đầu tư trả trực tiếp cho công ty chứng khoán nơi mở tài khoản để thực hiện lệnh mua hoặc bán. Mức phí này được tính theo tỷ lệ phần trăm trên tổng giá trị giao dịch trong ngày.
Theo quy định của Bộ Tài chính, mức trần phí giao dịch không được vượt quá 0.5% tổng giá trị giao dịch. Tuy nhiên, do cạnh tranh, hầu hết các công ty đều áp dụng mức phí thấp hơn nhiều, dao động từ 0% đến 0.35%.
2.2. Phí Lưu Ký Chứng Khoán
Ảnh trên: Phí Lưu Ký Chứng Khoán
Phí lưu ký chứng khoán là chi phí trả cho Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSDC) để thực hiện việc ghi nhận sở hữu và bảo quản chứng khoán cho nhà đầu tư. Công ty chứng khoán sẽ thu hộ khoản phí này và nộp lại cho VSDC.
Mức phí lưu ký được quy định cố định là 0.27 đồng/cổ phiếu/tháng (Theo Thông tư 101/2021/TT-BTC). Phí được tính trên số dư cổ phiếu cuối mỗi ngày và thu vào ngày làm việc cuối cùng của tháng.
2.3. Các Loại Thuế Phải Nộp
Thuế là khoản thu bắt buộc nộp vào ngân sách nhà nước khi phát sinh hoạt động chuyển nhượng chứng khoán hoặc nhận cổ tức. Có hai loại thuế chính nhà đầu tư cần quan tâm.
– Thuế thu nhập cá nhân khi bán chứng khoán: Nhà đầu tư phải nộp thuế 0.1% trên tổng giá trị chứng khoán bán ra trong phiên giao dịch, bất kể giao dịch đó lãi hay lỗ (Theo Thông tư 111/2013/TT-BTC). Công ty chứng khoán sẽ tự động khấu trừ khoản thuế này trước khi thanh toán tiền cho nhà đầu tư.
– Thuế thu nhập cá nhân từ cổ tức: Nhà đầu tư nhận cổ tức bằng tiền mặt phải nộp thuế 5% trên tổng số tiền cổ tức nhận được. Doanh nghiệp chi trả cổ tức có trách nhiệm khấu trừ khoản thuế này trước khi chuyển tiền cho cổ đông.
Việc hiểu rõ các loại phí và thuế là nền tảng. Tiếp theo, nắm vững cách tính toán chính xác các chi phí này là yếu tố quyết định để quản lý danh mục đầu tư hiệu quả.
Ảnh trên: Thuế là khoản thu bắt buộc nộp vào ngân sách nhà nước khi phát sinh hoạt động chuyển nhượng chứng khoán hoặc nhận cổ tức
3. Cách Tính Phí Giao Dịch Chứng Khoán Chính Xác?
Việc tính toán phí giao dịch và thuế được thực hiện tự động bởi hệ thống của công ty chứng khoán dựa trên các công thức quy định. Nhà đầu tư có thể tự tính toán để đối chiếu và quản lý chi phí của mình.
3.1. Công thức tính phí khi Mua Chứng khoán
Khi mua chứng khoán, nhà đầu tư chỉ phải trả duy nhất phí giao dịch cho công ty chứng khoán.
Công thức tính như sau:
Tổng tiền thanh toán = (Giá khớp lệnh ×Số lượng cổ phiếu)+(Giá khớp lệnh × Số lượng cổ phiếu × Phí giao dịch)
Ví dụ, nhà đầu tư mua 1,000 cổ phiếu A với giá 50,000 VNĐ/cổ phiếu và phí giao dịch là 0.15%.
– Giá trị giao dịch: 1,000×50,000=50,000,000 VNĐ.
– Phí giao dịch: 50,000,000×0.15%=75,000 VNĐ.
– Tổng tiền phải trả: 50,000,000+75,000=50,075,000 VNĐ.
3.2. Công thức tính phí khi Bán Chứng khoán
Khi bán chứng khoán, nhà đầu tư phải trả phí giao dịch cho công ty chứng khoán và nộp thuế thu nhập cá nhân 0.1%.
Công thức tính số tiền thực nhận:
Tổng tiền thực nhận = (Giá khớp lệnh × Số lượng cổ phiếu) – Phí giao dịch – Thuế TNCN
Ví dụ, nhà đầu tư bán 1,000 cổ phiếu B với giá 100,000 VNĐ/cổ phiếu, phí giao dịch là 0.15%.
– Giá trị giao dịch: 1,000×100,000=100,000,000 VNĐ.
– Phí giao dịch: 100,000,000×0.15%=150,000 VNĐ.
– Thuế TNCN: 100,000,000×0.1%=100,000 VNĐ.
– Tổng tiền thực nhận: 100,000,000−150,000−100,000=99,750,000 VNĐ.
Sau khi nắm được cách tính, việc so sánh biểu phí giữa các công ty chứng khoán là bước tiếp theo để nhà đầu tư đưa ra lựa chọn phù hợp nhất.
4. So Sánh Phí Giao Dịch của Các Công Ty Chứng Khoán Hàng Đầu?
Mức phí giao dịch giữa các công ty chứng khoán có sự chênh lệch đáng kể, đặc biệt là các chính sách ưu đãi cho nhà đầu tư mới. Dưới đây là bảng so sánh biểu phí tham khảo của một số công ty chứng khoán lớn (biểu phí có thể thay đổi, nhà đầu tư cần truy cập website chính thức để cập nhật thông tin mới nhất).
| Công Ty Chứng Khoán | Phí Giao Dịch Cổ Phiếu (Online) | Ghi Chú |
| VPS | 0.15% | Áp dụng cho tài khoản thường, không kèm margin. |
| TCBS (Techcombank Securities) | 0% | Áp dụng cho mọi giá trị giao dịch. |
| SSI (SSI Securities Corporation) | 0.15% – 0.25% | Phí thay đổi theo tổng giá trị giao dịch trong ngày. |
| VNDIRECT | 0.15% | Mức phí cố định cho nhà đầu tư cá nhân. |
| MBS (MB Securities) | 0.12% – 0.15% | Có chính sách ưu đãi cho khách hàng mới. |
| VCBS (Vietcombank Securities) | 0.15% – 0.2% | Phí thay đổi tùy theo giá trị giao dịch. |
Lưu ý: Bảng phí trên chỉ mang tính chất tham khảo tại thời điểm viết bài và có thể thay đổi. Nhà đầu tư cần liên hệ trực tiếp hoặc truy cập website của công ty chứng khoán để có thông tin chính xác nhất.
Chính sách miễn phí giao dịch của một số công ty như VPS rất hấp dẫn, tuy nhiên, nhà đầu tư cần xem xét các yếu tố khác như chất lượng hệ thống, dịch vụ tư vấn và lãi suất margin.
5. Phí Giao Dịch Chứng Khoán Ảnh Hưởng Đến Lợi Nhuận Đầu Tư Như Thế Nào?
Phí giao dịch, dù nhỏ, có tác động trực tiếp và làm giảm lợi nhuận ròng của nhà đầu tư, đặc biệt với những người giao dịch thường xuyên (day trading). Tác động này tích lũy theo thời gian và số lượng giao dịch, tạo ra một rào cản vô hình đối với hiệu suất đầu tư.
Ví dụ, một nhà đầu tư thực hiện 100 giao dịch một năm, mỗi giao dịch trị giá 100 triệu VNĐ với mức phí 0.15%. Tổng phí giao dịch phải trả là:
100 × (100,000,000 × 0.15%) = 15,000,000 VNĐ
Khoản chi phí 15 triệu đồng này sẽ làm giảm trực tiếp lợi nhuận cuối năm. Đối với các nhà đầu tư lướt sóng, phí giao dịch có thể bào mòn phần lớn lợi nhuận nếu không có chiến lược giao dịch hiệu quả. Do đó, việc lựa chọn một công ty chứng khoán có biểu phí cạnh tranh là một quyết định tài chính thông minh.
Đối với nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là những người mới tham gia, việc hiểu và quản lý các loại chi phí này có thể trở nên phức tạp. Sự khác biệt về biểu phí, các chính sách ưu đãi có điều kiện và tác động của chúng đến lợi nhuận đòi hỏi một sự phân tích kỹ lưỡng.
Đây là lúc vai trò của một người đồng hành chuyên nghiệp trở nên vô cùng giá trị. Việc có một chuyên gia giúp bạn xây dựng một lộ trình đầu tư rõ ràng, phân tích danh mục và tối ưu hóa chi phí là yếu tố then chốt để bảo vệ vốn và tăng trưởng tài sản bền vững. Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp như vậy, hãy cân nhắc tìm hiểu dịch vụ tư vấn đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tại CASIN. Khác biệt với môi giới truyền thống, CASIN tập trung vào chiến lược trung và dài hạn, cá nhân hóa cho từng khách hàng, mang lại sự an tâm và hiệu quả đầu tư vượt trội.
Ảnh trên: Dịch Vụ Tư Vấn Và Đầu Tư Chứng Khoán CASIN
6. Các Yếu Tố Cần Cân Nhắc Khi Lựa Chọn Công Ty Chứng Khoán Dựa Trên Biểu Phí?
Biểu phí giao dịch chỉ là một trong nhiều yếu tố cần xem xét khi lựa chọn công ty chứng khoán. Nhà đầu tư cần đánh giá một cách toàn diện để đảm bảo trải nghiệm đầu tư tốt nhất.
– Chất lượng nền tảng giao dịch: Hệ thống cần ổn định, tốc độ khớp lệnh nhanh và không bị nghẽn lệnh vào những phiên giao dịch có thanh khoản cao.
– Dịch vụ chăm sóc khách hàng: Đội ngũ hỗ trợ chuyên nghiệp, giải đáp thắc mắc nhanh chóng và hiệu quả.
– Lãi suất cho vay ký quỹ (margin): Đối với nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy tài chính, lãi suất margin là một khoản chi phí quan trọng cần được so sánh kỹ lưỡng.
– Chất lượng báo cáo phân tích và tư vấn: Các báo cáo phân tích sâu sắc và khuyến nghị đầu tư chất lượng cao là một giá trị gia tăng quan trọng mà công ty chứng khoán cung cấp.
Lựa chọn đúng đắn không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao hiệu quả đầu tư tổng thể.
Ảnh trên: Dịch vụ chăm sóc khách hàng
7. Đánh Giá Từ Cộng Đồng Nhà Đầu Tư
Kinh nghiệm thực tế từ những nhà đầu tư đi trước là một nguồn thông tin tham khảo hữu ích. Việc lắng nghe các đánh giá giúp nhà đầu tư mới có cái nhìn đa chiều hơn về dịch vụ của các công ty chứng khoán.
– Anh Minh Quân, một nhà đầu tư tại Hà Nội, chia sẻ: “Ban đầu tôi chọn TCBs vì chính sách miễn phí giao dịch rất hấp dẫn, giúp tiết kiệm được một khoản đáng kể khi giao dịch thường xuyên. Hệ thống của họ cũng khá mượt mà.”
– Chị Thanh Hà, một khách hàng của SSI, cho biết: “Phí giao dịch của SSI có thể cao hơn một chút, nhưng tôi đánh giá cao chất lượng báo cáo phân tích và đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp của họ. Điều này giúp tôi đưa ra quyết định đầu tư tự tin hơn.”
8. Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)
- Công ty chứng khoán nào có phí giao dịch rẻ nhất?
Hiện tại, TCBs là một trong những công ty có chính sách phí giao dịch cạnh tranh nhất với mức 0% cho tài khoản thường không sử dụng margin (Theo biểu phí VPS, 2025).
- Ngoài phí giao dịch còn những loại phí nào khác?
Ngoài phí giao dịch, nhà đầu tư cần trả phí lưu ký chứng khoán (0.27 đồng/cổ phiếu/tháng) và thuế thu nhập cá nhân 0.1% khi bán chứng khoán (Bộ Tài chính, 2022).
Ảnh trên: Thuế thu nhập cá nhân 0.1% khi bán chứng khoán (Bộ Tài chính, 2022).
- Bán chứng khoán bị lỗ có phải nộp thuế không?
Nhà đầu tư vẫn phải nộp thuế thu nhập cá nhân 0.1% trên tổng giá trị bán, ngay cả khi giao dịch đó bị lỗ (Theo Thông tư 111/2013/TT-BTC).
- Phí lưu ký chứng khoán được tính như thế nào?
Phí lưu ký được tính bằng 0.27 đồng nhân với số lượng cổ phiếu sở hữu vào cuối mỗi ngày, và được thu vào ngày làm việc cuối cùng của tháng (VSDC, 2022).
- Tại sao một số công ty chứng khoán miễn phí giao dịch?
Các công ty chứng khoán miễn phí giao dịch như một chiến lược cạnh tranh để thu hút khách hàng mới và gia tăng thị phần. Nguồn thu của họ sẽ đến từ các dịch vụ khác như cho vay margin, tư vấn.
- Phí giao dịch chứng khoán phái sinh có khác chứng khoán cơ sở không?
Phí giao dịch chứng khoán phái sinh được tính theo số lượng hợp đồng (ví dụ: 2,700 VNĐ/hợp đồng) thay vì theo phần trăm giá trị giao dịch như chứng khoán cơ sở.
- Có cách nào để giảm phí giao dịch chứng khoán không?
Để giảm phí, nhà đầu tư có thể lựa chọn công ty chứng khoán có biểu phí thấp hoặc miễn phí, đồng thời hạn chế giao dịch quá thường xuyên để tránh phát sinh chi phí không cần thiết.
- Nhà đầu tư mới cần lưu ý gì về các loại phí?
Nhà đầu tư mới cần đọc kỹ biểu phí của công ty chứng khoán, hiểu rõ cách tính các loại phí, thuế và cân nhắc tác động của chúng lên hiệu quả đầu tư dài hạn.
- Phí giao dịch VPS là bao nhiêu?
Phí giao dịch chứng khoán VPS là 0% đối với tiểu khoản thông thường và có mức phí khác nhau cho tiểu khoản có sử dụng dịch vụ margin (Theo biểu phí VPS, 2025).
Ảnh trên: Phí giao dịch chứng khoán VPS là 0% đối với tiểu khoản thông thườn
- Khi nào tôi phải trả phí giao dịch?
Phí giao dịch và thuế được tự động khấu trừ ngay sau khi lệnh mua hoặc bán của bạn được khớp thành công trên hệ thống.
9. Kết Luận
Phí giao dịch chứng khoán là một yếu tố không thể tách rời trong quá trình đầu tư, có ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận cuối cùng của mỗi nhà đầu tư. Việc trang bị kiến thức đầy đủ về các loại phí, cách tính toán chính xác và so sánh biểu phí giữa các công ty chứng khoán là bước đi nền tảng để xây dựng một chiến lược tài chính thông minh và bền vững. Lựa chọn một công ty chứng khoán không chỉ dựa vào chi phí thấp mà còn cần cân nhắc đến sự ổn định của hệ thống, chất lượng dịch vụ và các giá trị gia tăng khác. Bằng cách quản lý hiệu quả các khoản chi phí này, nhà đầu tư có thể tối ưu hóa lợi nhuận và tiến gần hơn đến các mục tiêu tài chính của mình.