Bạn có bao giờ rơi vào tình cảnh này chưa? Lương vừa về đầu tháng, bạn cảm thấy mình thật giàu có, sẵn sàng cho mọi cuộc vui. Nhưng chỉ sau một hai tuần, ví tiền bắt đầu “xẹp” đi một cách khó hiểu. Đến cuối tháng, bạn giật mình nhận ra mình đang phải đếm từng đồng, thậm chí phải vay mượn để trang trải cho những ngày còn lại. Cảm giác đó, cái cảm giác bất lực, lo lắng và mất kiểm soát về chính đồng tiền mình làm ra, thật sự rất tồi tệ. Tôi đã từng ở trong chính guồng quay đó. Những năm tháng đầu tiên đi làm, tôi đã từng nghĩ rằng chỉ cần kiếm được nhiều tiền hơn thì mọi vấn đề sẽ được giải quyết.
Đó là một vòng luẩn quẩn mệt mỏi cho đến khi tôi nhận ra vấn đề không nằm ở việc tôi kiếm được bao nhiêu tiền, mà là ở cách tôi quản lý nó. Và chìa khóa vạn năng đã mở ra cánh cửa thoát khỏi sự hỗn loạn đó, không phải là một phép màu gì cao siêu, mà chính là hai từ: Kế hoạch. Việc lập kế hoạch chi tiêu không chỉ đơn thuần là ghi chép các con số. Nó là một hành động tự chăm sóc bản thân, là cách bạn giành lại quyền kiểm soát cuộc đời mình, là bước chân đầu tiên trên một hành trình thú vị hướng tới sự an tâm và tự do tài chính thực sự. Bài viết này không phải là một bài giảng lý thuyết khô khan, mà là những chia sẻ từ trải nghiệm, từ những sai lầm và bài học mà tôi đã đúc kết. Hãy cùng nhau bước vào hành trình này nhé!
1. Thay Đổi Tư Duy: Lập Kế Hoạch Chi Tiêu Không Phải Là Cái Còng, Mà Là Chìa Khóa Tự Do
Trước khi chúng ta đi vào các bước lập kế hoạch chi tiêu cụ thể, điều quan trọng nhất cần làm là phải “đả thông” tư tưởng. Rất nhiều người, trong đó có cả tôi ngày xưa, nghe đến “kế hoạch” hay “ngân sách” là thấy ngột ngạt. Chúng ta thường có những suy nghĩ sai lầm như:
– “Lập kế hoạch rắc rối lắm, mất thời gian.”
– “Sống là phải hưởng thụ, lên kế hoạch chi li quá mất vui.”
– “Lương tôi ba cọc ba đồng, có gì đâu mà phải lên kế hoạch.”
Bạn có thấy hình bóng của mình trong những suy nghĩ đó không? Nếu có, đừng lo lắng. Đó là phản ứng rất tự nhiên. Nhưng hãy thử nhìn nó từ một góc độ khác. Một kế hoạch chi tiêu không phải là một cái còng số 8 khóa chặt bạn lại, bắt bạn phải sống khổ sở. Ngược lại, nó chính là tấm bản đồ giúp bạn đi đến nơi mình muốn mà không bị lạc đường. Nó cho bạn biết chính xác bạn có thể chi tiêu bao nhiêu cho việc hưởng thụ mà không cần cảm thấy tội lỗi, và bao nhiêu cần dành dụm cho những giấc mơ lớn lao hơn. Nó biến sự “lo lắng mơ hồ” thành những “con số rõ ràng”. Khi bạn biết tiền của mình đi đâu về đâu, bạn sẽ không còn sợ hãi nữa. Bạn sẽ cảm thấy mạnh mẽ, chủ động và an tâm hơn bao giờ hết. Đó chính là cảm giác tự do thực sự.
Ảnh trên: Lập Kế Hoạch Chi Tiêu
2. Bước Đầu Tiên Nhưng Quan Trọng Nhất: Soi Gương Tài Chính
Bạn không thể đến một nơi mới nếu không biết mình đang đứng ở đâu. Tương tự, bạn không thể lập kế hoạch chi tiêu cá nhân hiệu quả nếu không biết chính xác tình hình tài chính hiện tại của mình. Bước này gọi là “soi gương tài chính” hay “kiểm toán tài chính cá nhân”. Nghe có vẻ to tát, nhưng thực ra rất đơn giản.
2.1. Ghi Chép Lại Tất Cả Thu Nhập
Hãy liệt kê tất cả các nguồn tiền chảy vào túi bạn hàng tháng. Lương, thưởng, thu nhập từ công việc làm thêm, tiền cho thuê nhà, lợi nhuận kinh doanh nhỏ… Hãy ghi ra một con số tổng thu nhập sau thuế cuối cùng mà bạn thực nhận. Sự rõ ràng này là điểm khởi đầu.
2.2. Theo Dõi Mọi Chi Tiêu Trong 30 Ngày
Đây là phần có thể khiến bạn hơi “nản” lúc đầu, nhưng hãy tin tôi, nó cực kỳ đáng giá. Trong vòng một tháng, hãy ghi lại TẤT CẢ mọi khoản bạn chi ra, dù là nhỏ nhất. Từ ly cà phê mỗi sáng, tiền gửi xe, bữa ăn trưa, đến những hóa đơn lớn hơn như tiền nhà, điện nước. Đừng phán xét, đừng cố gắng cắt giảm ngay lập tức, chỉ đơn giản là ghi chép một cách trung thực.
Bạn có thể dùng sổ tay, một file Excel đơn giản, hoặc các app quản lý chi tiêu tiện lợi trên điện thoại như Money Lover, MISA MoneyKeeper, Spendee… Mục đích của việc này là để bạn đối mặt với sự thật. Cuối tháng, khi nhìn lại, bạn có thể sẽ phải “Ồ” lên một tiếng ngạc nhiên khi nhận ra mình đã chi quá nhiều tiền cho những khoản không ngờ tới. Đây chính là khoảnh khắc “giác ngộ” tài chính đầu tiên.
3. Đặt Mục Tiêu Tài Chính: Kim Chỉ Nam Cho Mọi Hành Động
Ảnh trên: Đặt Mục Tiêu Tài Chính – Kim Chỉ Nam Cho Mọi Hành Động
Một kế hoạch không có mục tiêu cũng giống như một con tàu không có đích đến, nó sẽ trôi dạt vô định. Tại sao bạn lại muốn lập kế hoạch chi tiêu? Câu trả lời cho câu hỏi này sẽ là động lực mạnh mẽ nhất giúp bạn kiên trì. Mục tiêu của bạn là gì?
– Ngắn hạn (dưới 1 năm): Trả hết nợ thẻ tín dụng, tạo quỹ khẩn cấp 3 tháng chi tiêu, mua một chiếc laptop mới.
– Trung hạn (1-5 năm): Tiết kiệm đủ tiền cho một chuyến du lịch châu Âu, tích lũy tiền đặt cọc mua nhà, đổi một chiếc xe mới.
– Dài hạn (trên 5 năm): Tự do tài chính trước tuổi 45, cho con đi du học, có một quỹ hưu trí an nhàn.
Hãy viết những mục tiêu này ra giấy, dán ở nơi bạn dễ nhìn thấy nhất. Hãy biến chúng từ những con số vô hồn thành những hình ảnh sống động trong tâm trí. Hãy tưởng tượng cảm giác tự hào khi trả hết nợ, sự phấn khích khi đặt chân đến một vùng đất mới, hay sự an yên khi về già không phải lo nghĩ về tiền bạc. Chính những cảm xúc này sẽ tiếp thêm sức mạnh cho bạn mỗi khi bạn cảm thấy muốn từ bỏ.
4. Lựa Chọn Phương Pháp Lập Kế Hoạch Chi Tiêu Phù Hợp Với Bạn
Không có một phương pháp nào là hoàn hảo cho tất cả mọi người. Điều quan trọng là tìm ra một hệ thống phù hợp với tính cách và lối sống của bạn. Dưới đây là một vài phương pháp phổ biến và hiệu quả đã được chứng minh.
4.1. Quy Tắc 50/30/20: Đơn Giản và Hiệu Quả
Ảnh trên: Quy Tắc 50/30/20
Đây là phương pháp tuyệt vời cho người mới bắt đầu vì sự đơn giản của nó. Bạn sẽ chia tổng thu nhập sau thuế của mình thành 3 phần:
– 50% cho Nhu cầu thiết yếu (Needs): Tiền thuê nhà, điện, nước, internet, đi lại, ăn uống tại nhà… Đây là những khoản bắt buộc phải chi để duy trì cuộc sống.
– 30% cho Mong muốn (Wants): Ăn ngoài, mua sắm quần áo mới, du lịch, xem phim, cà phê với bạn bè… Đây là những khoản giúp cuộc sống của bạn thêm phần thú vị.
– 20% cho Tài chính (Financial Goals): Tiết kiệm, trả nợ (phần trả thêm ngoài mức tối thiểu), đầu tư. Đây là phần quan trọng nhất quyết định tương lai tài chính của bạn.
Ví dụ: Thu nhập của bạn là 20 triệu VNĐ/tháng. Bạn sẽ có: 10 triệu cho chi tiêu thiết yếu, 6 triệu cho sở thích cá nhân, và 4 triệu cho mục tiêu tài chính. Nếu chi phí thiết yếu của bạn vượt quá 50%, bạn cần xem xét lại các khoản trong phần “Mong muốn” hoặc tìm cách tăng thu nhập.
4.2. Phương Pháp 6 Lọ (6 Jars): Phân Bổ Chi Tiết Hơn
Phương pháp này do T. Harv Eker, tác giả cuốn “Bí mật tư duy triệu phú”, khởi xướng. Nó chia thu nhập của bạn vào 6 “lọ” tài chính với tỷ lệ cụ thể:
– Lọ 1: Chi tiêu cần thiết (NEC – 55%): Tương tự như phần 50% ở trên.
– Lọ 2: Tiết kiệm dài hạn (LTSS – 10%): Dành cho các mục tiêu lớn như mua nhà, mua xe, hay cho con cái.
– Lọ 3: Quỹ giáo dục (EDU – 10%): Dành cho việc học tập, phát triển bản thân như mua sách, tham gia các khóa học.
– Lọ 4: Quỹ tự do tài chính (FFA – 10%): Đây là “con ngỗng đẻ trứng vàng”. Số tiền trong lọ này chỉ được dùng để đầu tư sinh lời.
– Lọ 5: Hưởng thụ (PLAY – 10%): Dành để “đốt” hết mỗi tháng. Bạn phải tiêu hết số tiền này để tự thưởng cho bản thân, tạo động lực.
– Lọ 6: Quỹ từ thiện (GIVE – 5%): Dành để cho đi, giúp đỡ người khác.
Ảnh trên: Phương Pháp 6 Lọ (6 Jars) – Phân Bổ Chi Tiết Hơn
4.3. Ngân Sách Dựa Trên Zero (Zero-Based Budgeting): Kiểm Soát Tối Đa
Với phương pháp này, bạn sẽ lấy Tổng Thu Nhập – Tổng Chi Tiêu = 0. Nghĩa là mỗi đồng bạn kiếm được đều được giao một nhiệm vụ cụ thể, không có đồng nào bị “bỏ rơi”. Phương pháp này đòi hỏi sự tỉ mỉ và theo dõi sát sao, phù hợp với những người muốn kiểm soát tuyệt đối dòng tiền của mình.
5. Xây Dựng Kế Hoạch Chi Tiêu Cụ Thể
Sau khi đã chọn được phương pháp, giờ là lúc điền các con số vào. Hãy lấy kết quả từ bước “Soi gương tài chính” và phân loại chúng vào các mục trong phương pháp bạn đã chọn.
– Liệt kê các khoản chi cố định: Tiền thuê nhà, trả góp ngân hàng, học phí, internet…
– Ước tính các khoản chi biến đổi: Ăn uống, đi lại, giải trí… Dựa trên dữ liệu 30 ngày bạn đã theo dõi.
– Phân bổ: Đặt ra một giới hạn chi tiêu cho mỗi hạng mục. Ví dụ: Ăn ngoài: 2 triệu/tháng, Mua sắm: 1 triệu/tháng.
Hãy thực tế! Đừng đặt ra những mục tiêu quá xa vời ngay từ đầu. Nếu bạn đang quen tiêu 5 triệu/tháng cho việc ăn ngoài, việc cắt giảm đột ngột xuống còn 500 nghìn là bất khả thi và dễ gây nản chí. Hãy bắt đầu bằng cách giảm xuống 4 triệu, rồi 3.5 triệu ở tháng tiếp theo.
Ảnh trên: Xây Dựng Kế Hoạch Chi Tiêu Cụ Thể
6. Nghệ Thuật Cắt Giảm Chi Tiêu Thông Minh
Cắt giảm không có nghĩa là khổ hạnh. Nó có nghĩa là chi tiêu một cách có chủ đích. Hãy tự hỏi mình trước mỗi lần định mua một món đồ: “Mình thực sự CẦN nó hay chỉ MUỐN nó?”.
– Xem xét lại các hóa đơn cố định: Bạn có đang trả tiền cho gói cước điện thoại/truyền hình cáp mà bạn không dùng hết tính năng? Hãy gọi cho nhà cung cấp để đàm phán một gói cước hợp lý hơn.
– Quy tắc 72 giờ: Với những món đồ đắt tiền không nằm trong kế hoạch, hãy cho mình 72 giờ để suy nghĩ. Sau 3 ngày, cơn bốc đồng có thể đã qua đi và bạn sẽ có quyết định sáng suốt hơn.
– Tận dụng các chương trình khuyến mãi, mã giảm giá một cách thông minh, nhưng đừng vì giảm giá mà mua những thứ bạn không cần.
– Học cách nấu ăn tại nhà: Đây là một trong những cách tiết kiệm hiệu quả nhất.
– Tìm những thú vui miễn phí hoặc ít tốn kém: Đọc sách ở thư viện, đi dạo công viên, tập thể dục tại nhà…
7. Quỹ Khẩn Cấp: Tấm Nệm An Toàn Cho Cuộc Sống
Cuộc sống luôn đầy rẫy những bất ngờ: một cơn ốm đột ngột, xe hỏng giữa đường, mất việc… Nếu không có sự chuẩn bị, những sự cố này có thể phá vỡ hoàn toàn kế hoạch chi tiêu của bạn và đẩy bạn vào cảnh nợ nần. Đó là lý do tại sao Quỹ khẩn cấp là MỤC TIÊU ƯU TIÊN SỐ MỘT.
Quỹ này nên có đủ tiền để trang trải chi phí sinh hoạt thiết yếu của bạn từ 3 đến 6 tháng. Hãy để số tiền này ở một tài khoản tiết kiệm riêng biệt, dễ rút nhưng không nên quá tiện lợi để tránh việc bạn “tiện tay” chi tiêu nó. Có được quỹ này, bạn sẽ ngủ ngon hơn mỗi đêm, vì biết rằng mình có một tấm đệm an toàn để chống đỡ trước những biến cố.
Ảnh trên: Quỹ Khẩn Cấp – Tấm Nệm An Toàn Cho Cuộc Sống
8. Giải Quyết Nợ Nần: Gỡ Bỏ Gánh Nặng
Nợ nần, đặc biệt là nợ thẻ tín dụng với lãi suất cao, giống như một con quái vật đang âm thầm ăn mòn tương lai tài chính của bạn. Việc trả nợ phải là một phần quan trọng trong kế hoạch chi tiêu của bạn. Có hai chiến lược phổ biến:
– Phương pháp “Quả cầu tuyết” (Snowball): Ưu tiên trả hết khoản nợ nhỏ nhất trước, trong khi vẫn trả mức tối thiểu cho các khoản nợ khác. Việc trả xong một khoản nợ sẽ tạo ra một cú hích tâm lý, một cảm giác chiến thắng, giúp bạn có động lực để tiếp tục.
– Phương pháp “Tuyết lở” (Avalanche): Ưu tiên trả hết khoản nợ có lãi suất cao nhất trước. Về mặt toán học, đây là phương pháp giúp bạn tiết kiệm được nhiều tiền lãi nhất.
Dù chọn cách nào, điều quan trọng là phải quyết liệt và kiên trì. Hãy coi mỗi đồng trả thêm cho nợ là một đồng bạn đang đầu tư vào sự tự do của chính mình.
Ảnh trên: Phương pháp “Quả cầu tuyết” (Snowball). Ưu tiên trả hết khoản nợ nhỏ nhất trước, trong khi vẫn trả mức tối thiểu cho các khoản nợ khác.
9. Tự Động Hóa: Người Trợ Lý Tài Chính Mẫn Cán
Sức mạnh ý chí của con người là có hạn. Để đảm bảo kế hoạch được thực thi một cách nhất quán, hãy tận dụng công nghệ để tự động hóa tài chính của bạn. Ngay sau khi nhận lương, hãy cài đặt các lệnh chuyển tiền tự động:
– Chuyển một khoản cố định vào tài khoản Tiết kiệm dài hạn.
– Chuyển một khoản vào Quỹ tự do tài chính (tài khoản đầu tư).
– Chuyển tiền vào Quỹ khẩn cấp (cho đến khi đủ). Bằng cách này, bạn đang “trả cho bản thân mình trước”. Số tiền còn lại trong tài khoản vãng lai chính là số tiền bạn được phép chi tiêu. Việc này giúp loại bỏ sự do dự và cám dỗ, biến việc tiết kiệm và đầu tư thành một thói quen không cần suy nghĩ.
10. Xem Xét Và Điều Chỉnh: Kế Hoạch Là Một Thực Thể Sống
Kế hoạch chi tiêu của bạn không phải được khắc vào đá. Cuộc sống luôn thay đổi: bạn được tăng lương, bạn lập gia đình, bạn có con, bạn thay đổi công việc… Do đó, việc xem xét và điều chỉnh lại kế hoạch là vô cùng cần thiết.
Hãy dành thời gian mỗi tháng một lần để nhìn lại chi tiêu của mình, so sánh với kế hoạch đã đặt ra. Điều gì đã làm tốt? Chỗ nào cần cải thiện? Mỗi 6 tháng hoặc 1 năm, hãy ngồi xuống và xem xét lại toàn bộ kế hoạch, điều chỉnh các con số và mục tiêu cho phù hợp với hoàn cảnh mới. Sự linh hoạt này giúp kế hoạch của bạn luôn thực tế và phù hợp.
11. Lập Kế Hoạch Chi Tiêu Cho Các Đối Tượng Đặc Biệt
Ảnh trên: Lập kế hoạch chi tiêu cho gia đình trẻ
Mặc dù nguyên tắc chung là giống nhau, nhưng việc áp dụng sẽ có đôi chút khác biệt tùy vào giai đoạn cuộc sống.
– Lập kế hoạch chi tiêu cá nhân cho học sinh, sinh viên: Đây là giai đoạn tuyệt vời để hình thành thói quen tốt. Với nguồn thu nhập hạn chế (từ gia đình, làm thêm), việc theo dõi chi tiêu cho ăn uống, tài liệu, giải trí là cực kỳ quan trọng. Mục tiêu có thể là tiết kiệm để mua một món đồ công nghệ, tham gia một khóa học kỹ năng mềm, hoặc đơn giản là không phải xin tiền gia đình vào cuối tháng.
– Cho người mới đi làm (22+): Đây là giai đoạn vàng để tích lũy. Thu nhập đã ổn định hơn, nhưng cũng có nhiều cám dỗ chi tiêu hơn. Ưu tiên hàng đầu nên là xây dựng quỹ khẩn cấp và bắt đầu tìm hiểu về đầu tư.
– Cho gia đình trẻ: Khi có thêm thành viên, các khoản chi tiêu sẽ phức tạp hơn (bỉm, sữa, học phí…). Việc cả hai vợ chồng cùng ngồi xuống lập kế hoạch chi tiêu chung, thống nhất về mục tiêu tài chính là yếu tố sống còn để gia đình hòa thuận và phát triển bền vững.
12. Bước Tiếp Theo: Khiến Tiền Bạc Làm Việc Cho Bạn
Khi bạn đã vững vàng với kế hoạch chi tiêu và bắt đầu tạo ra được một khoản tiền dư dả đều đặn từ Quỹ tự do tài chính (FFA), câu hỏi tự nhiên sẽ nảy sinh: “Làm thế nào để số tiền này không nằm yên một chỗ mà phải sinh sôi nảy nở?”. Đây chính là lúc tư duy về đầu tư bắt đầu. Chi tiêu thông minh giúp bạn tiết kiệm tiền, nhưng chính đầu tư mới là con đường thực sự dẫn đến sự thịnh vượng và tự do tài chính.
Tuy nhiên, thị trường đầu tư, đặc biệt là chứng khoán, có thể là một vùng biển đầy sóng gió đối với người mới. Bạn đã bao giờ cảm thấy bối rối trước hàng ngàn mã cổ phiếu, những biểu đồ xanh đỏ phức tạp và không biết bắt đầu từ đâu chưa? Bạn có lo sợ mất đi số tiền mình đã vất vả tích cóp? Nếu câu trả lời là có, bạn không hề đơn độc. Rất nhiều nhà đầu tư, kể cả những người đã có kinh nghiệm, cũng từng thua lỗ vì thiếu một phương pháp và chiến lược rõ ràng.
Đây là lúc việc có một người đồng hành trở nên vô giá. Đối với các nhà đầu tư chứng khoán, CASIN không chỉ là một công ty tư vấn, mà là một đối tác chiến lược giúp bạn bảo vệ vốn và tạo ra lợi nhuận ổn định. Khác biệt với các môi giới truyền thống thường tập trung vào việc khuyến khích giao dịch liên tục để thu phí, CASIN chọn con đường đồng hành trung và dài hạn. Chúng tôi tin rằng mỗi nhà đầu tư là một cá thể riêng biệt với mục tiêu và khẩu vị rủi ro khác nhau. Vì vậy, chúng tôi cá nhân hóa chiến lược cho từng khách hàng, giúp bạn xây dựng một danh mục đầu tư vững chắc, mang lại sự an tâm tuyệt đối và tăng trưởng tài sản bền vững. Có một chuyên gia cùng bạn xem xét mục tiêu và phương án đầu tư là điều cực kỳ cần thiết, đặc biệt là trong một thị trường đầy biến động như hiện nay.
Ảnh trên: Dịch Vụ Tư Vấn Và Đầu Tư Chứng Khoán CASIN
13. Những Sai Lầm Phổ Biến Cần Tránh Khi Lập Kế Hoạch Chi Tiêu
Học từ sai lầm của người khác là cách thông minh nhất. Dưới đây là những cạm bẫy mà nhiều người thường mắc phải:
– Quá khắt khe với bản thân: Cắt giảm mọi thú vui sẽ khiến bạn kiệt sức và từ bỏ. Hãy cho phép mình được “hưởng thụ trong kế hoạch”.
– Không có quỹ khẩn cấp: Đây là sai lầm chết người. Một sự cố nhỏ có thể phá hỏng tất cả.
– Quên đi những chi tiêu không thường xuyên: Sinh nhật, đám cưới, bảo trì xe… Hãy tạo một “quỹ chìm” (sinking fund) và bỏ vào đó một khoản nhỏ mỗi tháng để chuẩn bị cho những chi phí này.
– “Để mai tính”: Sự trì hoãn là kẻ thù của thành công tài chính. Hãy bắt đầu ngay hôm nay, dù chỉ với một bước nhỏ nhất là ghi lại chi tiêu của ngày hôm nay.
Bỏ cuộc sau một lần thất bại: Sẽ có những tháng bạn chi tiêu lố ngân sách. Không sao cả. Điều quan trọng là nhận ra sai sót, rút kinh nghiệm và quay trở lại đúng hướng vào tháng sau.
Ảnh trên: Quên đi những chi tiêu không thường xuyên như Sinh nhật, đám cưới, bảo trì xe… Hãy tạo một “quỹ chìm” (sinking fund) và bỏ vào đó một khoản nhỏ mỗi tháng để chuẩn bị cho những chi phí này.
14. Kết Luận: Giành Lấy Quyền Lực Về Tay Mình
Hành trình lập kế hoạch chi tiêu không phải là một cuộc chạy nước rút, mà là một cuộc chạy marathon. Nó đòi hỏi sự kiên nhẫn, kỷ luật, và quan trọng nhất là sự tử tế với chính bản thân mình. Sẽ có những lúc nản lòng, sẽ có những lúc vấp ngã. Nhưng hãy nhớ lại lý do bạn bắt đầu. Nhớ về cảm giác tự do, an tâm và tự hào khi bạn là người thuyền trưởng chèo lái con tàu tài chính của đời mình, chứ không phải là một hành khách bị sóng gió xô đẩy.
Lập kế hoạch chi tiêu không chỉ là về tiền. Nó là về việc sống một cuộc đời có chủ đích. Nó cho bạn sức mạnh để nói “Không” với những thứ không quan trọng, để có thể nói “Có” với những giấc mơ thực sự của mình. Đừng chờ đợi cho đến khi bạn có nhiều tiền hơn mới bắt đầu. Hãy bắt đầu ngay bây giờ, với những gì bạn đang có. Tải một ứng dụng, lấy một cuốn sổ, và ghi lại khoản chi đầu tiên. Đó có thể là bước đi nhỏ bé nhất, nhưng nó sẽ đưa bạn đến một hành trình vĩ đại nhất: hành trình chinh phục tự do tài chính.
Bạn đã sẵn sàng giành lấy quyền lực về tay mình chưa?