Tôi còn nhớ như in cái cảm giác của những ngày đầu tham gia thị trường chứng khoán. Đó là giai đoạn thị trường hưng phấn, chỉ số VN-Index liên tục phá đỉnh, và dường như mua cổ phiếu nào cũng thắng. Trong các diễn đàn, các hội nhóm, người ta bắt đầu rỉ tai nhau về một “bí kíp” có thể giúp gia tăng lợi nhuận một cách thần tốc: “Dùng margin đi”, “Full margin con này đi, X2 tài khoản đấy!”. Hai chữ “margin” hay “ký quỹ” khi đó đối với tôi nghe thật ma mị, nó giống như một chiếc đũa thần có thể biến 1 đồng vốn thành 2, 3 đồng lợi nhuận chỉ trong nháy mắt.
Sự tò mò và một chút tham lam đã thôi thúc tôi tìm hiểu về ký quỹ là gì. Nhưng càng tìm hiểu, tôi càng nhận ra đằng sau sự hấp dẫn đầy mê hoặc đó là cả một thế giới của những quy tắc, những con số và những rủi ro mà nếu không nắm vững, nhà đầu tư có thể trả một cái giá rất đắt. Nó không phải là tiền miễn phí, cũng chẳng phải là chiếc đũa thần. Nó là một công cụ tài chính mạnh mẽ, một con dao hai lưỡi thực sự. Bài viết này là những gì tôi đã đúc kết được trên hành trình đó, một hành trình từ bỡ ngỡ, sai lầm đến việc học cách kiểm soát và sử dụng công cụ này một cách khôn ngoan. Hãy cùng tôi làm rõ bản chất của ký quỹ, để bạn có thể tự tin sử dụng nó như một vũ khí lợi hại, thay vì trở thành nạn nhân của chính nó.
1. Vậy Chính Xác Thì Ký Quỹ Là Gì? Phá Vỡ Lầm Tưởng Về “Tiền Miễn Phí”
Nói một cách đơn giản và dễ hiểu nhất, ký quỹ (hay còn gọi là giao dịch ký quỹ, vay margin) là việc bạn vay tiền của công ty chứng khoán để mua thêm cổ phiếu, và tài sản thế chấp chính là số cổ phiếu bạn đang có trong tài khoản.
Hãy tưởng tượng bạn muốn mua một căn nhà trị giá 2 tỷ đồng, nhưng bạn chỉ có 1 tỷ. Bạn đến ngân hàng, thế chấp chính căn nhà sắp mua đó để vay thêm 1 tỷ còn lại. Ký quỹ trong chứng khoán hoạt động theo một logic tương tự. Bạn có 100 triệu đồng tiền vốn, công ty chứng khoán có thể cho bạn vay thêm 100 triệu đồng nữa để mua cổ phiếu. Lúc này, tổng sức mua của bạn là 200 triệu đồng.
Sai lầm chết người của rất nhiều nhà đầu tư mới, trong đó có cả tôi ngày xưa, là coi khoản tiền vay thêm này như “tiền chùa”. Không! Đó là một khoản vay có lãi suất, và nó đi kèm với những điều kiện ràng buộc rất chặt chẽ. Nó là một đòn bẩy tài chính, giúp bạn khuếch đại sức mua, từ đó có cơ hội khuếch đại lợi nhuận. Nhưng hãy nhớ, đòn bẩy luôn có hai chiều, nó cũng sẽ khuếch đại khoản lỗ của bạn nếu thị trường đi ngược lại với dự đoán.
Ảnh trên: Ký Quỹ Là Gì
2. Tài Khoản Ký Quỹ Là Gì? Ngôi Nhà Của Đòn Bẩy Tài Chính
Để có thể thực hiện giao dịch ký quỹ, bạn không thể dùng tài khoản chứng khoán thông thường. Bạn cần phải mở một loại tài khoản riêng biệt, đó là tài khoản ký quỹ.
Về cơ bản, đây là một hợp đồng thỏa thuận giữa bạn và công ty chứng khoán, cho phép bạn được vay tiền theo một hạn mức và tỷ lệ nhất định. Khi mở tài khoản này, bạn sẽ phải ký vào một hợp đồng vay, trong đó quy định rõ các điều khoản về lãi suất, tỷ lệ ký quỹ, cách xử lý khi tài sản đảm bảo không còn đủ giá trị…
Việc mở tài khoản ký quỹ là gì? Đó là bước đầu tiên để bạn bước vào thế giới của đòn bẩy. Nhưng hãy chắc chắn rằng bạn đã đọc và hiểu rất kỹ hợp đồng trước khi đặt bút ký. Đừng chỉ nhìn vào những lời quảng cáo về hạn mức cho vay cao hay lãi suất ưu đãi. Hãy chú ý đến những điều khoản nhỏ, bởi chúng sẽ là thứ quyết định sự an toàn cho tài khoản của bạn khi thị trường biến động. Bạn đã bao giờ đọc kỹ hợp đồng mở tài khoản ký quỹ của mình chưa, hay chỉ ký mà không cần suy nghĩ?
3. Giao Dịch Ký Quỹ Hoạt Động Như Thế Nào? Một Ví Dụ Trực Quan
Để bạn dễ hình dung, chúng ta hãy cùng xem một ví dụ thực tế về cách giao dịch ký quỹ vận hành.
Giả sử công ty chứng khoán cho phép bạn vay ký quỹ với tỷ lệ 50% (tức là bạn có 1 đồng, được vay thêm 1 đồng).
– Vốn tự có của bạn: 100 triệu đồng.
– Tiền vay ký quỹ: 100 triệu đồng.
– Tổng sức mua: 200 triệu đồng.
Bạn quyết định dùng toàn bộ 200 triệu đồng này để mua cổ phiếu X với giá 20.000 đồng/cổ phiếu. Như vậy, bạn sẽ sở hữu 10.000 cổ phiếu X.
Tình huống 1: Cổ phiếu tăng giá (Kịch bản màu hồng)
Giá cổ phiếu X tăng 20%, lên 24.000 đồng/cổ phiếu. Tổng giá trị tài sản của bạn lúc này là: 10.000 cổ phiếu * 24.000 đồng = 240 triệu đồng. Bạn quyết định bán hết số cổ phiếu này. Sau khi trừ đi 100 triệu đồng tiền vay ký quỹ (tạm bỏ qua lãi suất vay), bạn còn lại: 240 triệu – 100 triệu = 140 triệu đồng. So với vốn gốc 100 triệu, bạn đã lãi 40 triệu, tương đương tỷ suất lợi nhuận 40%. Nếu chỉ dùng vốn tự có, bạn mua được 5.000 cổ phiếu. Khi giá tăng lên 24.000 đồng, bạn bán đi và thu về 120 triệu, lãi 20 triệu (tỷ suất lợi nhuận 20%). Rõ ràng, ký quỹ đã giúp bạn nhân đôi lợi nhuận.
Tình huống 2: Cổ phiếu giảm giá (Kịch bản ác mộng)
Giá cổ phiếu X giảm 20%, xuống còn 16.000 đồng/cổ phiếu. Tổng giá trị tài sản của bạn lúc này chỉ còn: 10.000 cổ phiếu * 16.000 đồng = 160 triệu đồng. Nếu bạn bán ra lúc này, sau khi trả 100 triệu tiền vay, bạn chỉ còn lại 60 triệu đồng. So với vốn gốc 100 triệu, bạn đã lỗ 40 triệu, tương đương tỷ lệ lỗ 40%. Nếu không dùng ký quỹ, bạn chỉ lỗ 20 triệu (tỷ lệ lỗ 20%). Ký quỹ đã khuếch đại khoản lỗ của bạn lên gấp đôi.
Qua ví dụ trên, bạn có thể thấy rõ sức mạnh hai mặt của ký quỹ. Nó không tạo ra tiền, nó chỉ khuếch đại kết quả giao dịch của bạn, dù đó là lãi hay lỗ.
Ảnh trên: Giao Dịch Ký Quỹ Hoạt Động Như Thế Nào?
4. Các Thuật Ngữ Quan Trọng Cần “Nằm Lòng” Khi Sử Dụng Ký Quỹ
Khi bước vào thế giới ký quỹ, bạn sẽ gặp rất nhiều thuật ngữ chuyên ngành. Việc hiểu sai hoặc không hiểu rõ chúng có thể dẫn đến những quyết định sai lầm. Dưới đây là những khái niệm cốt lõi nhất bạn buộc phải nắm vững.
4.1. Tỷ Lệ Ký Quỹ (Margin Ratio)
Đây là tỷ lệ phần trăm giữa giá trị thực của tài sản (vốn của bạn) trên tổng giá trị chứng khoán trong tài khoản. Công thức tính:
Tỷ lệ kyˊ quy˜=Tổng giaˊ trị chứng khoaˊnGiaˊ trị taˋi sản roˋng×100%
Trong đó, Giá trị tài sản ròng = Tổng giá trị chứng khoán – Tổng nợ vay (gốc + lãi). Tỷ lệ này cho biết mức độ an toàn của tài khoản của bạn. Tỷ lệ càng cao, tài khoản càng an toàn và ngược lại.
Ảnh trên: Tỷ Lệ Ký Quỹ (Margin Ratio)
4.2. Tỷ Lệ Ký Quỹ Ban Đầu (Initial Margin)
Đây là tỷ lệ tối thiểu mà bạn phải có bằng vốn tự có khi thực hiện một giao dịch mua ký quỹ. Ví dụ, nếu tỷ lệ ký quỹ ban đầu là 50%, để mua 200 triệu tiền cổ phiếu, bạn phải có ít nhất 100 triệu tiền vốn.
4.3. Tỷ Lệ Ký Quỹ Duy Trì (Maintenance Margin)
Đây là ngưỡng an toàn tối thiểu mà công ty chứng khoán yêu cầu. Nếu tỷ lệ ký quỹ của tài khoản bạn giảm xuống dưới mức này do giá cổ phiếu sụt giảm, “rắc rối” sẽ bắt đầu xuất hiện. Ở Việt Nam, tỷ lệ này thường dao động quanh mức 30-40% tùy công ty.
4.4. Sức Mua Ký Quỹ (Buying Power)
Đây là tổng số tiền tối đa bạn có thể dùng để mua chứng khoán, bao gồm cả vốn tự có và hạn mức vay được cấp. Hiểu rõ sức mua giúp bạn lên kế hoạch giải ngân hợp lý.
4.5. Lãi Suất Vay Margin (Margin Interest)
Đây là khoản lãi bạn phải trả cho công ty chứng khoán trên số tiền đã vay. Lãi suất này thường được tính theo ngày và cộng dồn vào khoản nợ của bạn. Đừng bao giờ xem nhẹ khoản chi phí này, đặc biệt khi bạn có ý định nắm giữ cổ phiếu trong thời gian dài. Nó có thể “ăn mòn” lợi nhuận của bạn một cách thầm lặng.
Ảnh trên: Lãi Suất Vay Margin (Margin Interest)
5. Margin Call Là Gì? “Cú Điện Thoại” Ám Ảnh Mọi Nhà Đầu Tư
Đây chính là “rắc rối” mà tôi đã nhắc đến ở trên. Margin Call là gì? Đó là một thông báo (qua email, tin nhắn, hoặc cuộc gọi) từ công ty chứng khoán yêu cầu bạn phải nạp thêm tiền hoặc bán bớt cổ phiếu để đưa tỷ lệ ký quỹ trong tài khoản trở lại mức an toàn (trên tỷ lệ ký quỹ duy trì).
Điều này xảy ra khi giá cổ phiếu bạn đang nắm giữ bằng tiền vay ký quỹ sụt giảm mạnh, khiến cho giá trị tài sản đảm bảo không còn đủ để che chở cho khoản vay. Cú “call” này giống như một lời cảnh báo: “Tài khoản của bạn đang gặp nguy hiểm! Hãy hành động ngay!”.
Cảm giác lần đầu nhận được Margin Call thật sự rất tồi tệ. Tim đập nhanh, đầu óc trống rỗng, và một cảm giác hoảng loạn xâm chiếm. Bạn sẽ đứng trước hai lựa chọn: một là tìm mọi cách xoay tiền nạp vào tài khoản, hai là cắn răng cắt lỗ, bán đi những cổ phiếu mà mình từng rất kỳ vọng. Đó là một bài kiểm tra tâm lý cực kỳ khắc nghiệt. Bạn đã bao giờ trải qua cảm giác này chưa? Bạn đã xử lý nó như thế nào?
Ảnh trên: Margin Call Là Gì? “Cú Điện Thoại” Ám Ảnh Mọi Nhà Đầu Tư
6. Force Sell: Khi Công Ty Chứng Khoán “Ra Tay” Và Bài Học Xương Máu
Nếu bạn phớt lờ Margin Call hoặc không thể thực hiện yêu cầu trong thời gian quy định, điều tồi tệ nhất sẽ xảy ra: Force Sell (bán giải chấp).
Lúc này, công ty chứng khoán có toàn quyền bán bất kỳ cổ phiếu nào trong danh mục của bạn để thu hồi nợ, mà không cần sự đồng ý của bạn. Họ sẽ bán một cách quyết liệt, thường là bán bằng lệnh MP (bán bằng mọi giá) ngay đầu phiên giao dịch, khiến giá cổ phiếu có thể bị đẩy xuống mức rất thấp.
Đây là đỉnh điểm của sự mất mát. Bạn không chỉ mất tiền, mà còn mất đi quyền kiểm soát tài sản của mình. Cổ phiếu bị bán đi ở mức giá đáy, và bạn chỉ có thể bất lực đứng nhìn. Rất nhiều nhà đầu tư đã “cháy tài khoản” chính vì Force Sell. Đây là bài học xương máu nhất về việc không tuân thủ kỷ luật và quản lý rủi ro khi sử dụng ký quỹ.
Ảnh trên: Force Sell
7. Ưu Điểm Của Ký Quỹ: Con Dao Sắc Bén Trong Tay Người Dùng Khôn Ngoan
Mặc dù có nhiều rủi ro, nhưng chúng ta không thể phủ nhận những lợi ích to lớn mà ký quỹ mang lại nếu được sử dụng đúng cách.
– Tối ưu hóa vốn: Bạn không cần phải có một số vốn quá lớn vẫn có thể tham gia vào những cơ hội đầu tư hấp dẫn.
– Khuếch đại lợi nhuận: Như ví dụ đã thấy, ký quỹ là công cụ tuyệt vời để gia tăng tỷ suất lợi nhuận trong một thị trường có xu hướng tăng rõ rệt.
– Linh hoạt trong giao dịch: Giúp bạn nắm bắt nhanh các cơ hội mua vào khi thị trường điều chỉnh bất ngờ mà không cần phải chờ đợi để nạp thêm tiền mặt.
Ký quỹ giống như một chiếc xe đua công thức 1. Trong tay một tay đua chuyên nghiệp, nó có thể mang về chiến thắng vinh quang. Nhưng trong tay một người mới tập lái, nó có thể gây ra tai nạn thảm khốc. Vấn đề không nằm ở chiếc xe, mà ở người lái.
8. Nhược Điểm Và Rủi Ro Khôn Lường Của Ký Quỹ: Lưỡi Dao Còn Lại
Bây giờ, hãy nhìn vào mặt còn lại của lưỡi dao. Việc lạm dụng ký quỹ sẽ đẩy bạn vào những rủi ro sau:
– Khuếch đại thua lỗ: Đây là rủi ro lớn nhất và rõ ràng nhất. Một khoản lỗ nhỏ có thể trở thành thảm họa khi có sự tham gia của đòn bẩy.
– Chi phí lãi vay: Lãi suất margin có thể bào mòn lợi nhuận của bạn, đặc biệt khi thị trường đi ngang (sideways) hoặc khi bạn nắm giữ cổ phiếu quá lâu.
– Rủi ro Margin Call và Force Sell: Áp lực tâm lý từ việc tài khoản luôn ở ngưỡng báo động và nguy cơ bị bán giải chấp có thể khiến bạn đưa ra những quyết định sai lầm.
– Rủi ro hệ thống: Khi cả thị trường lạm dụng margin, chỉ cần một cú sốc nhỏ cũng có thể gây ra hiệu ứng bán tháo hàng loạt (domino) khi các lệnh Force Sell được kích hoạt đồng loạt trên diện rộng, khiến thị trường giảm sâu hơn nữa. Chúng ta đã chứng kiến điều này trong đợt sụt giảm của VN-Index năm 2022.
Ảnh trên: Chi phí lãi vay – Lãi suất margin có thể bào mòn lợi nhuận của bạn, đặc biệt khi thị trường đi ngang (sideways) hoặc khi bạn nắm giữ cổ phiếu quá lâu.
9. Khi Nào Bạn Nên Và Không Nên Sử Dụng Ký Quỹ?
Đây là câu hỏi quan trọng nhất. Không phải lúc nào cũng có thể dùng ký quỹ. Việc sử dụng nó đòi hỏi sự chọn lọc và tính toán kỹ lưỡng.
Bạn NÊN cân nhắc sử dụng ký quỹ khi:
– Thị trường có xu hướng tăng (uptrend) rõ ràng: Đây là môi trường lý tưởng nhất để đòn bẩy phát huy tác dụng.
– Bạn đã có kinh nghiệm và kiến thức vững vàng: Bạn hiểu rõ doanh nghiệp mình đầu tư, có phương pháp phân tích và hệ thống giao dịch riêng.
– Dùng cho các giao dịch ngắn hạn, lướt sóng: Nhằm tận dụng các con sóng nhỏ của thị trường và tránh được gánh nặng lãi vay dài hạn.
– Bạn có sẵn một kế hoạch quản lý rủi ro chi tiết: Biết rõ điểm cắt lỗ ở đâu, tỷ lệ ký quỹ an toàn là bao nhiêu, và tuân thủ tuyệt đối kỷ luật đó.
Bạn TUYỆT ĐỐI KHÔNG NÊN sử dụng ký quỹ khi:
– Bạn là nhà đầu tư mới (F0): Hãy dành thời gian để học hỏi, trải nghiệm và sống sót trên thị trường bằng chính tiền vốn của mình trước đã.
– Thị trường không có xu hướng rõ ràng hoặc đang trong downtrend: Dùng margin trong downtrend không khác gì hành động tự sát.
– Đầu tư vào các cổ phiếu có tính đầu cơ cao, biến động mạnh: Rủi ro bị Margin Call với những cổ phiếu này là cực kỳ lớn.
– Đầu tư dài hạn: Gánh nặng lãi vay sẽ trở thành một quả tạ kéo tài sản của bạn đi xuống.
– Sử dụng ký quỹ chỉ vì nghe theo lời “phím hàng” của người khác.
Ảnh trên: Bạn TUYỆT ĐỐI KHÔNG NÊN sử dụng ký quỹ khi đầu tư dài hạn – gánh nặng lãi vay sẽ trở thành một quả tạ kéo tài sản của bạn đi xuống.
10. 5 Nguyên Tắc Vàng Để Quản Lý Rủi Ro Khi Giao Dịch Ký Quỹ
Nếu bạn đã quyết định sử dụng công cụ này, hãy khắc cốt ghi tâm 5 nguyên tắc sau để bảo vệ tài khoản của mình.
- Luôn duy trì tỷ lệ ký quỹ ở mức an toàn: Đừng bao giờ để tài khoản của mình tiến sát đến ngưỡng Margin Call. Một tỷ lệ an toàn nên duy trì là trên 60-70%. Điều này cho bạn một vùng đệm an toàn khi thị trường rung lắc.
- Không bao giờ “Full Margin”: “Tất tay” hay “full margin” là con đường ngắn nhất dẫn đến thảm họa. Hãy luôn chỉ sử dụng một phần nhỏ hạn mức ký quỹ được cấp.
- Đặt ra ngưỡng cắt lỗ (Stop-loss) và tuân thủ tuyệt đối: Trước khi mua, hãy xác định điểm bạn sẽ bán nếu cổ phiếu đi ngược dự đoán. Kỷ luật là sức mạnh lớn nhất của nhà đầu tư.
- Lựa chọn cổ phiếu tốt: Chỉ nên dùng ký quỹ cho những cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt, thanh khoản cao, nằm trong danh sách cho vay của công ty chứng khoán.
- Luôn có sẵn một khoản tiền mặt dự phòng: Khoản tiền này sẽ giúp bạn cứu tài khoản khi không may nhận được Margin Call, thay vì bị buộc phải bán cổ phiếu ở giá thấp.
Ảnh trên: Đặt ra ngưỡng cắt lỗ (Stop-loss) và tuân thủ tuyệt đối – Trước khi mua, hãy xác định điểm bạn sẽ bán nếu cổ phiếu đi ngược dự đoán. Kỷ luật là sức mạnh lớn nhất của nhà đầu tư.
11. Cách Mở Tài Khoản Ký Quỹ Tại Các Công Ty Chứng Khoán Việt Nam
Quy trình mở tài khoản ký quỹ hiện nay khá đơn giản. Thông thường, bạn chỉ cần đáp ứng một số điều kiện cơ bản như là nhà đầu tư đã có tài khoản chứng khoán thông thường tại công ty đó và đủ 18 tuổi.
Các bước thực hiện thường bao gồm:
– Đăng ký nhu cầu mở tài khoản ký quỹ trực tuyến qua ứng dụng hoặc website của công ty chứng khoán.
– Đến trực tiếp quầy giao dịch để ký hợp đồng mở tài khoản và hợp đồng vay.
– Đọc kỹ các điều khoản trong hợp đồng, đặc biệt là phần liên quan đến lãi suất, tỷ lệ ký quỹ, danh mục cho vay và các quy định xử lý rủi ro.
Hãy dành thời gian để tìm hiểu và lựa chọn công ty chứng khoán có chính sách ký quỹ phù hợp và uy tín.
12. Lựa Chọn Công Ty Chứng Khoán: Không Chỉ Là Lãi Suất Margin
Khi lựa chọn một công ty chứng khoán cho vay ký quỹ, nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là F0, thường chỉ tập trung vào một yếu tố duy nhất: lãi suất vay margin ở đâu thấp nhất. Điều này không sai, nhưng hoàn toàn chưa đủ. Một mức lãi suất thấp có thể hấp dẫn ban đầu, nhưng nó có thực sự là yếu tố quyết định sự thành công và an toàn cho tài sản của bạn?
Bạn đã bao giờ tự hỏi, vào những lúc thị trường biến động mạnh nhất, hệ thống giao dịch của công ty đó có ổn định không? Bạn có đặt được lệnh bán khi cần không? Đội ngũ hỗ trợ có chuyên nghiệp để giải đáp thắc mắc của bạn về tỷ lệ ký quỹ hay không? Danh mục cổ phiếu cho vay có đa dạng và linh hoạt không? Đây mới là những yếu tố tạo nên sự khác biệt.
Thực tế, cách tiếp cận của nhiều môi giới truyền thống thường chỉ tập trung vào việc khuyến khích khách hàng giao dịch càng nhiều càng tốt, sử dụng đòn bẩy càng cao càng tốt, vì điều đó giúp họ gia tăng phí giao dịch. Họ có thể không thực sự quan tâm đến sự an toàn dài hạn cho tài sản của bạn. Ngược lại, những công ty tư vấn đầu tư cá nhân chuyên nghiệp như CASIN lại mang một triết lý hoàn toàn khác. Tại CASIN, chúng tôi tin rằng việc có một chuyên gia đồng hành cùng bạn lên phương án đầu tư, xem xét danh mục và mục tiêu tài chính mới là điều cốt lõi. Chúng tôi không chỉ là người thực hiện lệnh, mà là đối tác chiến lược giúp bạn bảo vệ vốn và tạo lợi nhuận ổn định. Thay vì thúc đẩy giao dịch, CASIN tập trung vào việc xây dựng một chiến lược cá nhân hóa, trung và dài hạn, mang lại sự an tâm tuyệt đối và tăng trưởng tài sản bền vững, đặc biệt là khi bạn quyết định sử dụng những công cụ có rủi ro cao như ký quỹ.
Ảnh trên: Dịch Vụ Tư Vấn Và Đầu Tư Chứng Khoán CASIN
13. Câu Chuyện Thực Tế: Bài Học Từ Cú Sập Thị Trường Và Sức Mạnh Của Kỷ Luật
Tôi có một người bạn, hãy gọi anh ấy là Nam. Năm 2021, Nam kiếm được rất nhiều tiền từ chứng khoán và anh ấy cực kỳ tự tin vào khả năng “chọn hàng” của mình. Anh bắt đầu sử dụng ký quỹ, ban đầu chỉ một chút, rồi dần dần “full margin” vào những cổ phiếu bất động sản đang nóng. Tài sản của anh ấy tăng vọt, và anh cảm thấy mình như một vị vua trên thị trường.
Nhưng rồi năm 2022 ập đến. Thị trường đảo chiều một cách tàn khốc. Những cổ phiếu Nam nắm giữ không chỉ giảm, mà còn giảm sàn liên tục trong tình trạng mất thanh khoản. Anh ấy nhận được Margin Call, nhưng không thể bán được cổ phiếu để hạ tỷ trọng. Cuối cùng, công ty chứng khoán Force Sell toàn bộ danh mục của anh ở những phiên giá sàn la liệt. Chỉ trong vài tuần, toàn bộ thành quả của năm 2021 và cả số vốn gốc của anh đã “bốc hơi”.
Ngược lại, một người bạn khác của tôi, chị Lan, cũng sử dụng ký quỹ trong năm 2021. Nhưng chị tuân thủ một quy tắc sắt: không bao giờ để tỷ lệ ký quỹ dưới 80% và chỉ dùng margin để lướt sóng ngắn hạn trên những cổ phiếu blue-chip. Khi thị trường có dấu hiệu suy yếu đầu năm 2022, chị đã nhanh chóng bán hết phần margin, thậm chí bán cả một phần danh mục gốc để đưa tài khoản về trạng thái an toàn. Chị chấp nhận mất một phần lợi nhuận, nhưng nhờ đó, chị đã bảo toàn được vốn và có tiền để bắt đáy khi thị trường tạo đáy thực sự.
Bạn đã rút ra được bài học gì sau cú sập thị trường năm 2022? Câu chuyện của Nam và Lan cho thấy, không phải thị trường, mà chính kỷ luật và phương pháp quản trị rủi ro mới là thứ quyết định sự sống còn của nhà đầu tư.
14. Kết Luận: Ký Quỹ Là Công Cụ, Không Phải Cây Đũa Thần
Vậy sau tất cả, ký quỹ là gì? Nó không tốt cũng không xấu. Nó đơn giản là một công cụ, một đòn bẩy tài chính có sức mạnh phi thường. Sức mạnh đó sẽ phục vụ bạn hay chống lại bạn hoàn toàn phụ thuộc vào kiến thức, kinh nghiệm, và quan trọng nhất là kỷ luật của chính bạn.
Đừng bao giờ coi ký quỹ là một lối tắt để làm giàu nhanh chóng. Hãy xem nó như một công cụ chuyên nghiệp đòi hỏi người sử dụng phải được đào tạo bài bản. Hãy bắt đầu bằng tiền vốn của chính mình, học cách đi trước khi học cách chạy. Khi bạn đã thực sự hiểu thị trường, có một hệ thống giao dịch hiệu quả và một cái đầu lạnh, lúc đó hãy nghĩ đến việc sử dụng ký quỹ một cách thận trọng.
Thị trường chứng khoán là một cuộc đua marathon, không phải là một cuộc chạy nước rút 100m. Người chiến thắng cuối cùng không phải là người chạy nhanh nhất trong một giai đoạn, mà là người bền bỉ nhất trên cả chặng đường. Tôi hy vọng rằng, sau bài viết này, bạn không chỉ hiểu ký quỹ là gì, mà còn có được một cái nhìn đúng đắn và một tâm thế vững vàng để sử dụng công cụ này một cách khôn ngoan, biến nó thành trợ thủ đắc lực trên con đường chinh phục tự do tài chính của mình. Chúc bạn đầu tư an toàn và thành công!
Ảnh trên: Đừng bao giờ coi ký quỹ là một lối tắt để làm giàu nhanh chóng. Hãy xem nó như một công cụ chuyên nghiệp đòi hỏi người sử dụng phải được đào tạo bài bản.